Καὶ εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον.

Πάσα πνοή, δόξαζε Πνεῦμα Κυρίου,

Δὲ οὗ πονηρῶν πνευμάτων φροῦδα θράση

Την Δευτέρα μετά την Πεντηκοστή, η Εκκλησία μας εορτάζει το Άγιο Πνεύμα. Το Άγιο Πνεύμα είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, το οποίο εκπορεύεται εκ του Πατρός. Είναι ομοούσιο με τα πρόσωπα του Πατρός και του Υιού και κατά το Σύμβολο της Πίστεως «συνπροσκυνείται και συνδοξάζεται» με τον Πατέρα και με τον Υιό, ίσο κατά τη λατρεία και την τιμή.

Στην Παλαιά Διαθήκη η προφητική ενέργεια ήταν μερική, περιορισμένη. Η χάρη του αγίου Πνεύματος προετοίμαζε τους ανθρώπους για τον ερχομό του Μεσσία. Σαφώς και λειτουργούσε στην Παλαιά Διαθήκη, πλην όμως, ως ενέργεια προφητική ήταν αποσπασματική, αναδεικνύοντας Προφήτες προκειμένου να προετοιμάσουν πνευματικά τον κόσμο για τον ερχομό του Μεσσία.

Το Άγιο Πνεύμα αποτελεί με τον Πατέρα και τον Υιό τον Τριαδικό Θεό του Χριστιανισμού. Είναι ομοούσιο και ομότιμο προς τα δύο άλλα πρόσωπα και διακρίνεται από αυτά κατά την υπόσταση («Μονάς εν τριάδι και τριάς εν μονάδι»). Ο μονοθεϊσμός του Χριστιανισμού είναι τριαδολογικός και όχι μοναδολογικός, όπως του Ιουδαϊσμού και του Μωαμεθανισμού.

Κοντάκιον

Ήχος πλ. δ'.

Ότε καταβάς τας γλώσσας συνέχεε, διεμέριζεν έθνη ο Ύψιστος· ότε του πυρός τας γλώσσας διένειμε, εις ενότητα πάντας εκάλεσε· και συμφώνως δοξάζομεν το Πανάγιον Πνεύμα